Film Raf'ı: The Duke of Burgundy

Benim kuşağımdan çıkmış İngiliz yönetmen Peter Strickland'a önce Berberian Ses Stüdyosu ile takmıştım; kenara bir çentik atmıştım.. Şimdi son filmi The Duke of Burgundy - Burgonya Dükü'nü izleme şansım oldu. Arkadaşlar karşımızda ciddi bir sinema dehası var.. Strickland imgesi çağın coştuğu Lynch, Haneke, Lars von Trier imgelerinin toplamından çok daha "rafine" bir sinema sanatı yaratmaya aday. Ses ile ve doğal olarak kesin sessizlik ve gürültüyle kurduğu ilişki rakipsiz. Onun planlar, iç mekanlar ve renklerle ilgili takıntısı abartılan wes anderson'un çok üstünde. Sese, dokunmaya ilgisi kadar kokuya ve duyusal tüm algıya seslenen tuhaf bir sinema dilinden bahsediyoruz. Juhani Pallasmaa'nın mimariye yönelik "duyusal" kazısının sinemasal bir karşılığı.. Eğer; çağıl sinema da yabancılaşma, tekinsiz, paranoya, klostofobi, minör iktidar mekanizmaları, takıntı, burjuva yaşam tarzının eleştirisinin karşılığını arıyorsanız Strickland; insan ruhunun karanlık koridorlarını derinine gezebilenlerden- yazın kenara; atın bir çentik daha..

2000'lerin başı ile sinemada tekinsize dair metafizik soruşturma "extra" derinleşti ve ben de bunun altını çiziyorum. Trier de bu sürecin bir yerlerindedir; en azından "Anti-christ" ve "Melancolia" ile birlikte; kent soylu gündelik akış içine metafizik sızıntıyı gelecekten(kozmik felaket) diğeri geçmişten bir imgeyle (pagan dişil kurucu öğe) anlatmayı da başarmıştır.. Haneke -büyük ihtimal dünya görüşünden- metafizikle çaktırmadan uğraşır, onu gerçeklik sorgulamalarına yedirir. Lynch Blue Velvet ve Lost Higway'de bu işin kitabı yazar ama diğer filmlerinde tekinsizin metafiziğine dair bu rafine sinemaya da alt metne de -ne yazık- rastlanmaz. Misal "Muholland Drive" tekinsizin metafiziği köşeyi dönünce bak ceeeah jestine, "İndland Empire" şeytan ile zik arasında metaforlara dönüşür. Yeni kuşağın en çok üstünde durduğu bir kaç isimden örnek verdim, gerekirse örnekler çoğaltılabilir. Ama altını çizdiğim noktalarda Strickland'ın 2 filmde başlattığı tekinsiz kazı vaatkar bir geleceğe bakıyor..